اعتراض به قرار منع تعقیب
طرح اعتراض به قرار منع در صورت اعتراض شاکی به دادسرا تقدیم می شود. قبل از اینکه به مراحل و پیش نویس لایحه اعتراض به دستور بپردازیم، باید تفاوت بین دستور و حکم را بدانیم. نام حکم حاکی از آن است که حکم قطعی دادگاه است. اما دستوری که از سوی بازپرس یا معاون دادستان صادر می شود، نتیجه تحقیقات مقدماتی در خصوص وقوع یا عدم وقوع جرم است. پس از تایید دادستان، تصمیم برای بررسی و صدور حکم قطعی به دادگاه کیفری ارسال می شود. قراری که از سوی مدعی العموم صادر می شود، اعم از احضاریه یا دستور، به معنای قطعی بودن تصمیم دادگاه نیست. تعقیب به این معناست که متهم در بخشی از تحقیقات مرتکب جرم شده است. با این حال، این تصمیم نهایی دادگاه نیست. پس از صدور احضاریه و ارسال پرونده به دادگاه، مظنون را می توان تبرئه کرد.
در دادگاه و در تحقیقات نهایی ممکن است مشخص شود که شواهد بسیار کمی برای اثبات جرم متهم وجود دارد. قرار منع تعقیب زمانی از سوی بازپرس یا مدعی العموم صادر می شود که تحقیقات مقدماتی حاکی از بی گناهی متهم باشد. در مواردی ممکن است متهم مرتکب عملی شده باشد که جرم نبوده، اما مسئول اعمال خود است. به عنوان مثال تصادف رانندگی و خسارت مالی به دیگری وارد شده است، در این صورت شاکی می تواند به دادگاه شکایت کند. در حال حاضر دو راه برای صدور قرار منع تعقیب وجود دارد. یکی اینکه عمل شخص طبق قانون جرم نیست. دوم زمانی است که رفتار مظنون مجرمانه است، اما شواهد کافی برای اثبات آن وجود ندارد. در هر دو صورت، شاکی می تواند در مهلت مقرر با تقدیم لایحه به دستور منع تعقیب اعتراض کند.
نکاتی که در خصوص اعتراض به این قرار باید دانست
در تهیه طرح اعتراض به قرار دستور، باید چند نکته مهم را در نظر داشت، اول اینکه در طرح اعتراض به دستور، نام شاکی و مشتکی عنه ذکر شود. با مشخصات کامل و آدرس طبق درخواست اسناد و مدارک مربوط به پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی شاکی ضمیمه لایحه اعتراضی است تا قاضی دادگاه برای بررسی لایحه اعتراضی مجبور به رسیدگی مجدد به پرونده نباشد. شماره پیوست را مشخص کرده در هر مورد ماده 270 ق.آ.د.م با قید شماره پیوست در هر بند اجازه درج ایرادات و سایر مواد قانونی را در متن لایحه می دهد. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، شفاف سازی نکاتی است که دادیار یا بازپرس در طول مراحل رسیدگی ز آنها غفلت کرده اند.
هنگام تنظیم طرح اعتراض به دستور ، مواردی مانند مجرمیت متهم را به دادگاه ذکر کنید. چنانچه متهم در همین پرونده دارای شکایت یا سابقه کیفری، پرونده یا شکایت دیگری باشد، توجه داشته باشید که پرونده برای رسیدگی به این شعبه ارسال می شود. در صورت صدور قرار کیفری برای متهم به قاضی اطلاع دهید. توجه داشته باشید در صورتی که شکایت از معاونین و شرکاء جرم تلقی شود باید به دادگاه رسیدگی کننده به اتهام متهم اصلی موضوع ماده 311 این قانون ارسال شود. قبل از درج مفاد اعتراض، اخطار طبق بند 270 قانون فوق الذکر و تاریخ تسلیم اعتراض باید قید شود.