اعطای وکالت فروش بدون مبایعه نامه
اعطای وکالت فروش بدون نیاز به مبایعه‌نامه یک رویکرد حقوقی برای انجام معاملات خرید و فروش ملک، خودرو، و دیگر اموال منقول و غیرمنقول است. طبق ماده 656 از قانون مدنی، وکالت یک توافق نامه است که به یک طرف این امکان را می‌دهد که طرف دیگر را به عنوان نماینده و نایب خود در مبادرت‌های مربوط به معاملات مشخصی منصوب کند. به عنوان مثال، در وکالتنامه فروش، وکیل می‌تواند با اخذ اختیارات لازم از موکل، مالی که متعلق به موکل است را به فروش برساند.
در معاملاتی همچون خرید و فروش زمین، خودرو، و موارد مشابه، معمولاً امضاء مبایعه‌نامه یا قرارداد فروش امری رایج است. این اسناد شامل جزئیات مهمی از جمله اطلاعات طرفین، مشخصات معامله، و تعهدات هر طرف می‌شوند. با این حال، از نظر قانونی، برای انجام عملیات خرید و فروش، لزوماً نیازی به مراجعه به دفاتر مشاور املاک یا امضاء مبایعه‌نامه نیست. ممکن است طرفین به صورت شفاهی و بدون نیاز به اسناد کتبی، عملیات خرید و فروش را انجام دهند.
لزوماً اعطای وکالت فروش به معنای انجام فوری معامله نیست؛ بلکه به معنای اختصاص اختیارات فروش به شخص وکیل با توجه به شرایط خاصی است. این نوشتار به بررسی روش‌ها و ضمانت اجرای این نوع وکالت در حقوق ایران می‌پردازد.
کاربرد وکالت فروش بدون مبایعه
چگونگی دادن وکالت فروش بدون مبایعه نامه
برای تدوین وکالت فروش خودرو بدون نیاز به مبایعه‌نامه، موکل و وکیل به یکی از دفاتر ثبت اسناد رسمی مراجعه می‌کنند. در این دفاتر، به عنوان هزینه‌ی حق الثبت، در سال 1402 مبلغ تقریبی 150 هزار تومان دریافت می‌شود. فرم وکالتنامه نیز به صورت آنلاین در سامانه دفاتر ثبت اسناد قابل دسترسی است. با این وجود، موکل و وکیل می‌توانند نقاط وظیفه و حقوق هر طرف را در وکالتنامه به دقت مشخص نمایند. به عنوان مثال، ممکن است در وکالتنامه تعیین شود که وکیل مختار نیست ملک مورد وکالت را به قیمتی کمتر از 5 میلیارد تومان بفروشد.
در صورت خروج وکیل از حدود تعهدات درج شده در وکالتنامه، هرگونه معامله‌ای که به امضاء وکیل برسد، به اسم و اعتبار موکل یا مالک اصلی ملک صورت می‌گیرد. این بدان معناست که وکیل تنها در حدود و محدوده‌ای که در وکالتنامه ذکر شده است، اختیار به انجام معامله دارد. طبق اصل آزادی قراردادها وارد شده در ماده 10 قانون مدنی، طرفین می‌توانند هرگونه تعهد یا محدودیتی را در وکالتنامه تعیین کنند. به عنوان مثال، در وکالتنامه می‌تواند تعیین شود که وکیل حق فروش ملک را به شخص خاصی ندارد.
وکالت یک عقد موقت است و در صورت فوت یکی از طرفین یا انقضاء مدت مشخص در وکالتنامه، این عقد منقضی می‌شود. البته می‌توان مدت وکالت را تمدید یا افزایش داد. در نهایت، وکالت فروش خودرو به عنوان یک عقد جایز، امکان فسخ توسط طرفین را به صورت ارادی فراهم می‌کند.