تفاوت وصایت با وصیت چیست
وصایت در قانون مدنی
در قانون مدنی ایران، وصایت به تعیین فردی برای مراقبت از فرزندان و اداره امور آنها بعد از فوت پدر یا جد پدری اختصاص دارد. این امر به عنوان یک وسیله حمایتی برای فرزندان محجور در نظر گرفته شده است.
ماده 1188 این امکان را فراهم میکند که هر پدر یا جد پدری بتواند با وصیت، شخصی را برای نگهداری، تربیت، و اداره امور اموال فرزندان خود معین کند. این اجازه به ولایت و سرپرستی آنها پس از فوت صاحب وصیت مرتبط است.
همچنین، بر اساس ماده 1190، ولی قهری (پدر و جد پدری) حتی میتواند به شخصی که به عنوان وصی تعیین شده است، اختیار دهد تا پس از فوت خود وصی دیگری را معین کند. این نشان میدهد که ولی قهری میتواند اختیارات وصایتی را به شخص دیگری انتقال دهد.
این تدابیر حقوقی هدف دارند تا در مواقعی که ولایت پدر یا جد پدری پایان مییابد (به عنوان مثال، به دلیل فوت آنها)، امور محجوران به شکلی مناسب و با رعایت حقوق و مصلحت آنها تدارک داده شود.
تفاوت وصایت با وصیت
وصایت، به طور کلی به فرآیند تعیین فرد یا افرادی برای انجام وظایف خاص پس از فوت شخص دیگری اطلاق میشود. تفاوتها در وصایت عهدی و وصایت تملیکی به نوع اختیارات وظیفهای این افراد در زمان پس از فوت صاحب وصیت برمیگردد.
- وصیت عهدی: در وصیت عهدی، فرد صاحب وصیت (موصی) یک یا چند نفر را برای انجام وظایف خاص، مثل نگهداری از فرزندان یا انجام امور خاصی، معین میکند. این نوع وصیت به عنوان وصیت عهدی شناخته میشود. افرادی که به عنوان معین در وصیت عهدی انتخاب میشوند، به عنوان “موصی” شناخته میشوند. این وصیت میتواند مواردی از جمله تربیت کودکان، مدیریت اموال، یا انجام امور دیگر را شامل شود.
- وصیت تملیکی: در وصیت تملیکی، فرد صاحب وصیت حق انتخاب یک فرد خاص (وصی) را به عنوان وراثتدار از اموال خود میدهد. این نوع وصیت به عنوان وصیت تملیکی شناخته میشود. وصی در اینجا مسئولیت نگهداری از کودکان یا انجام وظایف دیگر ندارد؛ بلکه تنها اموال و ثروت صاحب وصیت را به ارث میبرد.
در متنی که ارائه دادهاید: “وصی توسط پدر یا جد پدری تعیین میشود و در صورت عدم تعیین آن، دادگاه قیم تعیین میکند”، اشاره به این است که اگر پدر یا جد پدری در وصیت مشخص نکنند که که چه کسی وصی شود، در این صورت دادگاه مسئول تعیین وصی خواهد بود. این تدابیر معمولاً در نظام حقوقی مختلف برای تضمین حمایت از کودکان یا اداره صحیح اموال بعد از فوت فرد معین شدهاند.
تفاوت وصایت با قیمومت
در قانون مدنی ایران، نهادهایی چون “ولایت”، “وصایت”، و “قیمومت” به منظور حمایت از افراد محجور (صغیر، سفیه، مجنون) در نظر گرفته شدهاند. در این سیاق، توضیحات شما در مورد “وصایت” و “قیمومت” درست است.
وصایت:
- وصیت توسط پدر یا جد پدری تعیین میشود.
- اگر پدر یا جد پدری وصیتی نکنند و همچنین شخصی تعیین نشود، دادگاه قیم را تعیین میکند.
- وصیت توسط موصی (وصیت کننده) معین میشود و دادگاه در اجرای این وصیت دخالت ندارد.
- اختیارات وصی بیشتر از اختیارات قیم است، مگر اینکه موصی اختیارات را محدود کرده باشد.
قیمومت:
- در صورتی که فرد محجور ولی قهری نداشته باشد و هیچ وصی تعیین نشده باشد، دادگاه قیمومت را تعیین میکند.
- قیمومت توسط دادگاه مشخص میشود و به عنوان نهادی حکومتی است.
- اختیارات قیم به صورت مشخص در قانون تعیین شدهاند و دادگاه نقش دارد.
- قیمومت نمیتواند به عنوان طرف معامله با محجور شود، زیرا اختیاراتش به تعیین شده در قانون محدود است.
با این توضیحات، میتوان نتیجه گرفت که وصیت توسط افراد غیرحکومتی انجام میشود و بر اساس اراده شخص موصی، در حالی که قیمومت به عنوان یک نهاد حکومتی توسط دادگاه تعیین میشود و اختیاراتش تحت قانون قرار دارد.