فک رهن و مراحل آن

با توجه به هزینه‌های بالای ساخت و ساز و مخارج جانبی مرتبط با آن، افراد معمولاً برای تأمین مالی مورد نیاز، به وام و اعتبار بانکی روی می‌آورند و سند ملک خود را به عنوان ضمانت در رهن بانک قرار می‌دهند. اگر مالک یا سازنده ساختمان قصد فروش ملک خود را داشته باشد، باید پیش از تنظیم سند، اقدام به فک رهن کند. همچنین، در برخی موارد، افراد برای دریافت وام بانکی یا تسویه بدهی، ملک خود را در رهن بانک قرار می‌دهند.

ممکن است در شرایطی که فرد طلبکار، پس از پرداخت کامل اقساط وام، همچنان ملک را از حالت رهن آزاد نکرده باشد، مالک ملک می‌تواند با مراجعه به دادگاه و تنظیم درخواست فک رهن، اقدام کند. همان‌طور که مشاهده می‌شود، فک رهن در شرایط مختلف و به دلایل متنوعی ممکن است نیاز به انجام داشته باشد.

فک رهن چیست؟

فک رهن به معنای آزادسازی سند ملک از وضعیت رهن یا گرو گذاشتن آن در بانک یا سایر نهادهای مالی است. این فرآیند زمانی انجام می‌شود که سند ملک به دلیل دریافت وام یا تأمین اعتبار، به عنوان تضمین در رهن بانک قرار داشته باشد. با ارائه درخواست فک رهن به دادگاه، مالک می‌تواند ملک خود را از وضعیت رهن خارج کند.

مواردی که ممکن است به فک رهن نیاز پیدا کنید:

1. پرداخت کامل بدهی: اگر سند ملک به دلیل دریافت وام در رهن بانک است و وام‌گیرنده تمامی اقساط را پرداخت کرده باشد، باید درخواست فک رهن ارائه دهد تا ملک از رهن بانک آزاد شود.
2. تعهدات قانونی: اگر مالک ملک، با استفاده از مبایعه‌نامه معمولی، ملک خود را به شخص دیگری منتقل کرده و تعهد داده است که تا موعد مقرر سند ملک را از گرو بانک خارج کند، اما نتواند به تعهد خود عمل کند، خریدار ممکن است خسارت زیادی ببیند و درخواست فک رهن از مالک کند.
3. مشارکت در ساخت و ساز: در مواردی که ملک به عنوان بخشی از قرارداد مشارکت در ساخت، به رهن بانک می‌رود، و سازنده تعهد کند که در تاریخ مقرر فک رهن را انجام دهد، صاحب ملک می‌تواند شکایت الزام به فک رهن علیه سازنده تنظیم کند. این دادخواست به دادگاه محل احداث ملک ارسال می‌شود.

مراحل فک رهن:

1. درخواست فک رهن: مالک ملک یا وام‌گیرنده باید درخواست فک رهن را به بانک یا نهاد مالی ارائه دهد و مدارک لازم، مانند گواهی پرداخت بدهی، را ارائه کند.
2. بررسی و تأیید: بانک درخواست فک رهن را بررسی کرده و در صورت تأیید، دستور آزادسازی سند را صادر می‌کند.
3. ثبت در دفترخانه: پس از دریافت تأیید بانک، مالک باید به دفترخانه یا مرجع ثبت اسناد مراجعه کرده و درخواست فک رهن را ثبت کند تا قید رهن از سند ملک حذف شود.

فک رهن به طور کلی فرآیند قانونی مهمی است که به مالک امکان می‌دهد ملک خود را از حالت رهن خارج کند و از آن بهره‌برداری یا فروش نماید.

مواردی که امکان فک رهن را فراهم می‌کنند شامل موارد زیر است:

1. تسویه کامل بدهی: اگر وام‌گیرنده یا بدهکار تمامی بدهی‌ها و اقساط مربوط به وام را به‌طور کامل پرداخت کرده باشد، اما بانک یا نهاد مالی هنوز ملک را از رهن خارج نکرده باشد، می‌تواند درخواست فک رهن کند. در این حالت، با اثبات تسویه کامل بدهی، ملک از وضعیت رهن آزاد می‌شود.
2. فسخ رهن توسط طرفین: اگر طرفین قرارداد رهن، یعنی وام‌گیرنده و بانک یا نهاد مالی، تصمیم به فسخ قرارداد رهن بگیرند، می‌توانند نسبت به فک رهن اقدام کنند. در این حالت، توافق طرفین بر فسخ رهن باعث می‌شود که ملک از وضعیت رهن خارج شود.
3. فسخ قرارداد توسط رهن‌گیرنده: اگر رهن‌گیرنده، یعنی طرفی که ملک را در رهن قرار داده است، تصمیم به فسخ قرارداد رهن بگیرد، این اقدام می‌تواند موجب فک رهن شود. در این مورد، باید شرایط فسخ قرارداد و مستندات قانونی آن بررسی شود.
4. از بین رفتن ملک: اگر ملکی که در رهن قرار دارد به دلایل غیرقابل پیش‌بینی مانند آفات، حوادث طبیعی، یا سایر مشکلات عمده به‌طور کامل از بین رفته باشد، ممکن است درخواست فک رهن به دلیل عدم وجود ملک قابل رهن مطرح شود. در این شرایط، به دلیل عدم امکان بهره‌برداری از ملک، فک رهن انجام می‌شود.

با آشنایی کامل با این موارد، می‌توانید نسبت به درخواست فک رهن اقدامات لازم را انجام داده و ملک خود را از وضعیت رهن خارج کنید.