لایحه آزادی مشروط
آزادی مشروط چیست؟ لایحه پیشنهادی برای اجرای آزادی مشروط چگونه است؟ به طور کلی، محکومین به حبس که اخلاق و رفتار او در زندان نشان می دهد که در یک دوره زمانی تغییر کرده است، می تواند از آزادی مشروط استفاده کند. اما در صورتی که آزاد شده قبل از پایان مدت محکومیت اولیه، تخلفی از خود نشان دهد، آزادی مشروط وی لغو و به زندان بازگردانده می شود.
لازم به ذکر است که آزادی مشروط مانند حبس مشروط، زندانی را از مجازات قانونی رهایی می بخشد. با این تفاوت که در اولی این آزادی جزئی است و در دومی کلی و نسبت به کل مجازات است. در واقع با صدور لایحه آزادی مشروط نمی توان تنها بخشی از مجازات حبس را اجرا کرد. اما با صدور حکم تعلیقی، هیچ بخشی از محکومیت متهم اجرا نمی شود.
مزایای نظام آزادی مشروط باعث ترویج رفتار نیکو و اخلاق در محکومان می شود. زیرا تنها در این صورت است که زندانیان می توانند از حق آزادی مشروط برخوردار شوند و مدت مجازات آنها کوتاه شود.
امیدواریم اعمال این امتیاز قانونی موجب تسهیل در برقراری نظم و انضباط در زندان ها شود.
یک دوره آزمایشی، زندانی را به کار علاقه مند نگه می دارد و به او اجازه می دهد در شغلی تخصص پیدا کند که بعد از آزادی نهایی بتواند از آن استفاده کند.
لغو حبس تعلیقی به دلیل تخلف، تهدیدی برای جلوگیری از ارتکاب مجدد جرائم آزاد شده پس از خروج از زندان است.
اجرای نظام آزادی مشروط برای فردی که در حین صدور حکم، نشانه های بهبودی و ندامت و حسن رفتار داشته باشد، موجب احترام به قانون در بین سایر زندانیان خواهد بود.
تجربه نشان داده است که در کشورهایی که مؤسسات آزاد پذیرفته شده اند، تأثیر مثبتی بر ارتقای اخلاقی و رفتار محکومان دارد. حتی پیشنهاد شد که به جای نظام آزادی مشروط، نظام سیستم احکام نامعین در نظر گرفته شود.
شرایط لایحه آزادی مشروط :
در صورت رعایت شرایط زیر، زندانیان می توانند کتباً درخواست آزادی کنند:
الف) متهم قبلاً از نهاد آزادی مشروط استفاده نکرده باشد. طبق بند د ماده 58 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، محکوم به حبس تنها در صورتی می تواند از آزادی مشروط استفاده کند که قبلاً از مشروط استفاده نکرده باشد.
ب) شرط آزادی مشروط: فلسفه شرط فوق این است که فقط نصف مجازات (در مورد حبس بیش از ده سال) یا یک سوم مجازات (در سایر موارد مجازات حبس) باشد. اجرا شده می تواند صحت یا نبودن حکم را به اندازه محکومیت قطعی تایید کند، اما نه مجازاتی که به دلیل عفو کاهش یافته است.
ج) نگرش ها و عادات خوب در زندگی اجتماعی. این یکی از شروط طرح عفو طبق قانون است. پس از انقضا و انقضای حداقل مهلت قانونی مقرر در ماده 58 قانون مجازات اسلامی و احراز شرایط، آزادی خود به خود اعطا نمی شود زیرا آزادی از نظر حقوقدانان، جز مراجع ذیصلاح، حقی نیست. ارائه آن الزامی است. در عوض، زندانیان باید دلایل کافی برای اصلاح خود و سازگاری با زندگی اجتماعی ارائه دهند.
سایر شرایط
اطمینان از عدم وجود جرم؛ انجام این شرط بسیار دقیق و دشوار است. با این حال محکومی که در تمام مدت زندانی بودن همواره رفتار خوبی از خود نشان داده است. این وضعیت در ابتدای ماده 58 قانون مجازات اسلامی نیز آمده است.
جبران خسارات ناشی از جرم؛ اگر چه آزادی مشروط مستلزم گذشت شاکی و اجازه او نیست. و بر اساس بند ج ماده 58 قانون مجازات اسلامی، محکوم علیه در صورت پرداخت یا مکلف به پرداخت غرامت تعیین شده توسط دادگاه با آزادی مشروط آزاد می شود.