مجازات در مورد اطفال بزهکار
مجازات کودکان بزهکار در قانون جدید دستخوش تغییراتی شده است. بر اساس این قانون، کودکان بزهکار که هنوز به سن بلوغ نرسیدهاند، از مجازات معاف هستند. پس از رسیدن به سن بلوغ، امکان اعمال مجازات برای کودکان بزهکار وجود دارد و نوع و میزان مجازات بسته به سن کودک و نوع جرم ارتکابی تعیین میشود.
مجازاتهای تعزیری قابل اعمال در مورد اطفال بزهکار ۹ تا ۱۵ ساله به شرح زیر است:
چنانچه سن کودک بزهکار در زمان ارتکاب جرم، بین ۹ تا ۱۵ سال باشد، دادگاه یکی از تصمیمات زیر را اتخاذ میکند:
– تسلیم کودک بزهکار به والدین یا سرپرست قانونی و اخذ تعهد برای تربیت و مراقبت از او: در این حالت، قاضی میتواند از ولی یا سرپرست قانونی بخواهد که کودک بزهکار را به مددکار اجتماعی، روانشناس، یا سایر متخصصان معرفی کند یا او را برای تحصیل یا حرفهآموزی به موسسات آموزشی و فرهنگی بفرستد. همچنین، در صورت نیاز، ممکن است برای درمان اعتیاد کودک اقداماتی انجام دهد یا از معاشرت کودک با افرادی که دادگاه صلاح نداند، جلوگیری کند و مانع از رفت و آمد کودک به مکانهای خاصی شود.
– تسلیم کودک بزهکار به اشخاص حقوقی یا حقیقی که دادگاه صلاح بداند: در صورتی که تحویل کودک بزهکار به سرپرست قانونی مناسب نباشد یا دسترسی به سرپرست امکانپذیر نباشد، دادگاه میتواند کودک را به اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر بسپارد. این اقدام مشروط به تضمین صلاحیت فرد یا موسسه سرپرست و قبول مسئولیت از سوی آنهاست. برای نمونه، اعتیاد به مواد مخدر، قمار، الکل، شهرت به فساد اخلاقی یا فحشا، بیماریهای روانی، سوءاستفاده از کودک یا ضرب و جرح نامتعارف از مصادیق عدم صلاحیت سرپرست هستند.
– نصیحت به وسیله قاضی دادگاه.
– اخطار به کودک بزهکار یا اخذ تعهد کتبی مبنی بر عدم تکرار جرم: این تصمیم تنها در مورد اطفال ۱۲ تا ۱۵ سال اتخاذ میشود.
– مجازات کودکان بزهکار در مورد جرایم تعزیری درجه ۱ تا ۵: نگهداری کودک در کانون اصلاح و تربیت به مدت سه ماه تا یک سال.
مجازاتهای تعزیری قابل اعمال در مورد اطفال بزهکار ۱۵ تا ۱۸ سال که مرتکب جرایم تعزیری شدهاند، بسته به درجه جرم به شرح زیر است:
– جرایمی که مجازات قانونی آنها، تعزیر درجه ۱ تا ۳ است: نگهداری کودک بزهکار در کانون اصلاح و تربیت به مدت ۲ تا ۵ سال.
– جرایمی که مجازات قانونی آنها، تعزیر درجه ۴ است: نگهداری کودک بزهکار در کانون اصلاح و تربیت به مدت ۱ تا ۳ سال.
– جرایمی که مجازات قانونی آنها، تعزیر درجه ۵ است: نگهداری کودک بزهکار در کانون اصلاح و تربیت به مدت ۳ ماه تا ۱ سال یا جزای نقدی از یک تا چهار میلیون تومان یا انجام ۱۸۰ تا ۷۲۰ ساعت خدمات عمومی رایگان.
– جرایمی که مجازات قانونی آنها، تعزیر درجه ۶ است: جزای نقدی از ۱۰۰ هزار تا یک میلیون تومان یا انجام ۶۰ تا ۱۸۰ ساعت خدمات عمومی رایگان.
– جرایمی که مجازات قانونی آنها، تعزیر درجه ۷ و ۸ است: جزای نقدی تا ۱۰۰ هزار تومان.
نکته قابل توجه در خصوص خدمات عمومی رایگان این است که مدت زمان انجام این خدمات برای اطفال بزهکار، حداکثر ۴ ساعت در طول روز است.
مجازات کودکان بزهکار در جرایم مستوجب حد، قصاص و دیه طبق قانون جدید مجازات اسلامی به شرح زیر است:
جرایم مستوجب حد یا قصاص:
- کودکان بزهکار بین ۱۲ تا ۱۵ سال:
مجازات آنها بسته به نوع جرم، یکی از موارد زیر خواهد بود:- اخطار، تذکر و گرفتن تعهد کتبی مبنی بر عدم تکرار جرم.
- برای جرایم تعزیری درجه ۱ تا ۵: نگهداری در کانون اصلاح و تربیت به مدت ۳ ماه تا ۱ سال.
- کودکان بزهکار کمتر از ۱۲ سال:
در این موارد کودک به والدین یا سرپرست قانونی تحویل داده میشود. در صورتی که دادگاه تشخیص دهد، کودک به اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر سپرده میشود. همچنین، تعهدی مبنی بر تربیت و مراقبت از کودک گرفته میشود یا کودک از سوی قاضی دادگاه نصیحت میگردد.
جرایم مستوجب دیه:
- در جرایم مستوجب دیه، مجازات برای کودکان بزهکار تفاوتی با افراد بالغ ندارد. به عبارت دیگر، در این نوع جرایم مقررات عمومی اعمال میشود و دادگاه به سن بزهکار توجه نخواهد کرد.
- با این حال، رسیدگی به این نوع جرایم که توسط اطفال و نوجوانان زیر ۱۸ سال ارتکاب یافته باشد، در دادگاه اطفال و نوجوانان انجام میشود.
- در صورت عدم توان مالی کودک برای پرداخت دیه، مسئولیت پرداخت دیه بر عهده ولی کودک خواهد بود.