نکات مهم در مورد کالاهای ضبط شده در گمرک
کالاهایی که در گمرک ضبط میشوند، تحت نظارت سازمانهای مختلف مانند سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی قرار میگیرند. این کالاها به دلایل مختلفی ممکن است توقیف شوند، از جمله واردات کالاهای ممنوعه یا عدم ترخیص کالا در زمان مقرر. پس از ضبط کالا، مراحل مختلفی برای تعیین تکلیف آنها انجام میشود که بسته به نوع کالا، مدت زمان نگهداری، و روشهای فروش متفاوت است. در اینجا، به شرح روند ضبط و فروش کالاهای فاسد شدنی و غیر فاسد شدنی پرداخته میشود.
1. دلایل ضبط کالا در گمرک
کالاهایی که از مرزهای کشور وارد میشوند، در صورتی که واردات آنها طبق قانون ممنوع باشد یا ترخیص آنها به موقع انجام نشود، توسط گمرک ضبط میشوند. کالاهایی که در گمرک ضبط میشوند، به دو دسته کلی تقسیم میشوند: کالاهای فاسد شدنی (فسادپذیر) و کالاهای غیر فاسد شدنی. برای هر یک از این دستهها، قوانین و رویههای خاصی برای نگهداری و فروش وجود دارد.
2. ضبط کالاهای غیر فاسد شدنی
در مورد کالاهای غیر فاسد شدنی، زمانی که مالک کالا مشخصات آن را پس از ضبط اعلام کند، گمرک به مالک سه ماه فرصت میدهد تا کالا را از کشور خارج کند. در صورت عدم اقدام مالک در این مدت، کالا به صورت موقت ضبط میشود و یک فرصت دو ماهه دیگر به مالک داده میشود تا از طریق مراجع قضائی نسبت به رفع ضبط کالا و اثبات مالکیت اقدام کند. اگر در این مدت نیز مالک هیچ اقدامی انجام ندهد، کالا به صورت قطعی ضبط میشود و مالکیت آن به دولت منتقل میشود.
پس از ضبط قطعی، سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی مسئول تعیین تکلیف کالا است. کالاهای ضبط شده به انبار این سازمان منتقل میشوند و طبق قانون، این سازمان اجازه فروش کالاهای ضبط شده را دارد. هدف از این اقدامات، جلوگیری از انباشت کالاهایی است که ترخیص نمیشوند و کاهش هزینههای نگهداری کالاها در گمرک.
3. ضبط کالاهای فاسد شدنی
کالاهای فاسد شدنی نیاز به تصمیمگیری سریعتری دارند. این کالاها باید حتماً در مدت زمانی مشخص به فروش برسند. طبق قانون، مدت زمان شش ماه برای تعیین تکلیف کالاهای فاسد شدنی در نظر گرفته شده است. این کالاها چه به صورت ضبط موقت و چه به صورت ضبط قطعی در هر صورت باید بعد از مدت قانونی به فروش برسند.
در صورتی که کالای فاسد شدنی به فروش برسد، عواید حاصل از آن به صورت سپرده نگهداری میشود تا زمانی که تکلیف نهایی کالا مشخص شود. اگر مراجع قضائی یا سازمانهای ذیصلاح تشخیص دهند که کالا نباید فروخته شود، کالا تا تعیین تکلیف نهایی به انبار انتقال مییابد.
4. روشهای فروش کالاهای ضبط شده
کالاهای ضبط شده توسط سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی از طریق مزایده، حراج و خردهفروشی به فروش میرسند. اگر کالای ضبط شده از طریق مزایده به فروش برسد، مالک کالا این امکان را دارد که در مزایده شرکت کند. یکی از ویژگیهای این فروش این است که هزینههای نگهداری کالا در انبار گمرک یا انبار سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی از مبلغ فروش کالا کسر میشود. این هزینهها شامل هزینههای انبارداری، نگهداری و هزینههای اداری است که گمرک و سازمانهای مربوطه برای نگهداری کالاها متحمل میشوند.
مبلغ حاصل از فروش کالاهای ضبط شده به صورت سپرده نگهداری میشود و مالک کالا میتواند تا مدت دو سال از زمان فروش برای دریافت پول کالا اقدام کند. اگر مالک در این مدت اقدام نکند، مبلغ فروش به خزانه دولت واریز میشود.
5. حراج و خردهفروشی
علاوه بر مزایده، کالاهای ضبط شده ممکن است از طریق حراج عمومی یا خردهفروشی به فروش برسند. این روشها برای کالاهایی که به طور عمده در مزایده به فروش نمیرسند یا کالاهایی که ارزش کمتری دارند، استفاده میشود. فروش از طریق حراج معمولاً سریعتر از مزایده است و کالاها به صورت مستقیم و سریع به فروش میرسند.
6. نکات مهم در فروش کالاهای ضبط شده
در تمامی این روشها، هدف اصلی سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی این است که از هزینههای نگهداری کالاها جلوگیری کند و عواید حاصل از فروش کالاها را به خزانه دولت واریز نماید. همچنین، مالک کالا میتواند تا مدت دو سال برای دریافت مبلغ فروش اقدام کند، ولی اگر در این مدت هیچ درخواست رسمی برای دریافت پول انجام نشود، مبلغ به دولت منتقل خواهد شد.
7. نتیجهگیری
فرآیند ضبط و فروش کالاهای گمرکی پیچیدگیهای خاص خود را دارد و بستگی به نوع کالا دارد. برای کالاهای غیر فاسد شدنی، گمرک مدت زمان بیشتری را برای اقدام مالک در نظر میگیرد، در حالی که کالاهای فاسد شدنی باید در مدت زمان کوتاهتری تعیین تکلیف شوند. همچنین، فروش کالاهای ضبط شده به روشهای مختلف از جمله مزایده، حراج و خردهفروشی انجام میشود تا به سرعت و به شکل بهینه کالاها به فروش برسند. در نهایت، این فرآیندها به منظور حفظ حقوق دولت و کاهش هزینههای اضافی نگهداری کالاهای ضبط شده در گمرک طراحی شده است.