وکیل پایه یک در مشهد
وکیل پایه یک، اصطلاحی است که از واژه “وکیل” و “پایه یک” تشکیل شده است. وکیل در اینجا به معنای نماینده یا وکیل قانونی اشاره دارد، و “پایه یک” نیز به معنای اصلی، اساسی یا اولیه است. این اصطلاح به شخصی اطلاق می‌شود که مسئولیت انجام یک کار یا وظیفه خاص به عنوان نماینده یا وکیل به وی واگذار شده است.
واژه “وکیل” و مشتقات آن در قرآن بسیار به کار رفته است و از اسامی پروردگار است. همچنین، از واژه “توکل” نیز استفاده می‌شود که به معنای وکیل گرفتن از خداوند است.
رابطه بین وکیل و موکل در قالب عقد وکالت است، که به موجب آن یکی از طرفین (وکیل) به عنوان نماینده دیگری (موکل) را برای انجام اموری مشخص به نمایندگی می‌کند، مطابق با ماده ۶۵۶ قانون مدنی.
مقررات قانون مدنی در خصوص وکالت عموماً به وکالت برای اعمال حقوقی مرتبط با قراردادها یا امور اتباع اشاره دارد. اما وکالت در دعاوی، یک نوع خاص از عقد وکالت است که به موجب آن وکیل به عنوان نماینده موکل در دادگاه حضور می‌یابد و از طرف او در دفاع یا اقدامات قانونی دیگر شرکت می‌کند.
مقررات مربوط به وکالت در دعاوی به واحد قوانین و مقرراتی اشاره دارند که تابع قرارداد وکالت، قوانین آیین دادرسی مدنی، قوانین وکالت، لایحه استقلال کانون وکلا، قوانین اخذ پروانه وکالت دادگستری و حتی بخش‌هایی از قانون مدنی است. این قوانین و مقررات تعیین می‌کنند که چگونه وکیل و موکل باید در دعاوی عمل کنند و حقوق و تکالیف آنها را مشخص می‌کنند.
وکالت دادگستری به معنای نیابت و نمایندگی در امور حقوقی از سوی اشخاص حقیقی یا حقوقی در مراجع قضایی است. این نمایندگی شامل امور محوله برای مطالبه و دفاع از حقوق موکل توسط کسانی است که پروانه وکالت از مراجع ذی‌صلاح دارند. اما نکته حائز اهمیت این است که فقط وکلای رسمی دادگستری مجازند از جانب اشخاص حقیقی یا حقوقی در مراجع قضایی اعلام وکالت کنند. این تفاوت اهمیتی دارد زیرا وکلای رسمی دادگستری باید شرایط خاص و مشخصی را برآورده کنند و مجوزهای مربوطه را داشته باشند تا بتوانند به عنوان وکیل در دادگاه‌ها فعالیت کنند.
حال سوال پیش می آید که وکیل دعاوی یا وکیل دادگستری چه کسی است؟
وکیل دعاوی یا وکیل دادگستری کسی است که شرایط لازم برای انجام وکالت در دادگاه‌ها را دارا می‌باشد. ماده ۳۳ قانون آیین دادرسی مدنی شرایط مورد نیاز برای وکلای متداعیان را مشخص می‌کند. این شرایط ممکن است شامل مواردی مانند داشتن پروانه وکالت معتبر از مراجع ذی‌صلاح، داشتن سابقه کاری و تحصیلی مرتبط، پاسخگویی به اصول حرفه‌ای و اخلاقی، و داشتن توانایی لازم برای نمایندگی و دفاع در دادگاه‌ها، می‌باشد. این شرایط به منظور اطمینان از اینکه وکلای دادگستری به نحو مطلوبی امور موکلین خود را نمایندگی می‌کنند و مسئولیت‌های خود را به‌درستی انجام می‌دهند، تعیین شده‌اند.